• Kelam; en üstün Varlık’ı yani Allah’ı, varlık bakımından özüne ait niteliklerini ve kendi dışındaki varlıklarla ilişkisini konu edinen bir ilimdir. Bu yapısıyla Kelâm, İslam vahyi ile ortaya çıkan teolojik gerçeklikte Kur’ân’da tevhid kavramı ile ifade edilen inanç anlayışını ve İslam’ın “Ulûhiyet”, “Nübüvvet” ve “Meâd” olarak sistematize edilen diğer inanç konularını rasyonel olarak temellendirme çabalarını ifade eder.
• Bunun yanı sıra Kelâm, tüm tarihi boyunca olduğu gibi günümüzde de kesin delillerden hareket ederek dini inançları ortaya koymayı, bunlarla ilgili zihinlerde var olan şüpheleri ortadan kaldırmayı da hedeflemektedir. Kelam’ın önünde duran, ama ne kadar ilgilendiği tartışmalı olan bir diğer konu ise, toplumsal problemlere olan ilgisidir. Kelam’ın önüne hedef olarak Tanrı’yı ve Tanrısal olanı koyması ve Tanrı’yla ilgilenmeyi şerefli bir ilim olmasının temeli olarak görmesi, insanla ve insani olanla irtibatını zayıflatmıştır. Kelamın tarihsel dinamikleri içerisinde zayıf kalan toplumsal sorunlar Fakültemiz Kelam Anabilim Dalında temel ilgi alanı haline getirilmeye çalışılmaktadır. Bu çerçevede İnsan (Toplum), Tarih, Tabiat gibi temalar kelamın temel ilgili alanı olarak tanımlanmaktadır.
• Mevcut müfredat çerçevesinde Kelam, Lisans düzeyinde “Sistematik Kelam”, “Kelam Tarihi” ve “Günümüz Kelam Problemleri” adlarıyla okutulmaktadır. Sistematik Kelam dersinde, klasik kelam konuları Mutezile, Eş’ârî ve Maturidî Kelam sistemleri temelinde karşılaştırmalı olarak verilmektedir. “Kelam Tarihi” dersinde ise Kelam ilminin tarihsel gelişimi, kelamî görüşlerin ortaya çıktığı toplumsal, kültürel ve düşünsel dinamikler dikkate alınarak Kelam ile tarih arasındaki yapısal ilişki ortaya konmaktadır. “Günümüz Kelam Problemleri” dersinde de, Reenkarnasyon, Satanizm, Kök Hücre, Din-Bilim İlişkisi, Din-Siyaset İlişkisi ve Ateizm gibi çağdaş kelam sorunları ele alınmaktadır.

TARİHÇE

21 Nisan 1924 tarihinde kabul edilen kanunla açılan Dâru’l-Fünûn İlahiyat Fakültesi’nde Kelam Dersi, İsmail Hakkı İzmirli tarafından okutulmaktaydı. İlahiyat Fakültesi’nin 1933′de kapatılıp Edebiyat Fakültesi’ne bağlı İslam İlimleri Enstitüsü’nün kuruluşundan 1936 yılında kapatılışına kadar ise Kelam dersinin Yusuf Ziya Yörükan tarafından verildiğini görüyoruz. 1949 yılında İlahiyat Fakültesi’nin Ankara Üniversitesine bağlı olarak yeniden açılmasıyla da Kelam dersinin Mezhepler Tarihine bağlı olarak okutulması kararlaştırılmıştı. Kelam dersini bu dönemde yine Yusuf Ziya Yörükan vermiştir. Bu dönemde Kelam sırasıyla Muhammet Tavit et-Tancî, Hüsnü Lostar ve Nafiz Danışman tarafından okutulmuştur. 1968 yılından itibaren Dr. Hüseyin Atay kürsü içinde ders vermeye başlamış ve Mezhepler Tarihine bağlı olan Kelam 1974′den itibaren müstakil bir kürsü hüviyetini kazanmıştır. YÖK’ün kurulmasıyla da Anabilim Dalına dönüştürülmüştür.